روزی که هیچ کس حرف جدیدی نداشت / سه نکته درباره دیدار پزشکیان و نخبگان سیاسی

فرارو – چهارشنبه ۲۶ آذر، جمعی از فعالان و چهره‌های سیاسی با رئیس‌جمهور دیدار کردند. طیف متنوعی از چهره‌ها در این نشست حضور داشتند. می‌شد در تصاویر هم محمدحسین بنی‌اسدی، دبیرکل نهضت آزادی را دید هم یاسر جبرائیلی، فعال اصولگرای تندرو که به تازگی فعالیت حزب جدیدش با نام تمدن نوین اسلامی را کلید زده است.

به گزارش فرارو، با این که نفس برگزاری چنین دیداری با توجه به تنوع حاضران مبارک است، اما مرور صحبت‌های مطرح شده از سوی میزبان یعنی مسعود پزشکیان و مهمانان مختلف نشان می‌دهد که هیچ طرفی در این نشست حرف جدیدی مطرح نکرد. در این دیدار که بیش از سه ساعت طول کشید، بیش از ۶۰ نفر از چهره‌های سیاسی و دبیران کل احزاب حاضر بودند و ۱۷ نفر نیز صحبت کردند. درباره این نشست می‌توان سه نکته را مورد توجه قرار داد.

یک؛ حرف‌های تکراری رئیس‌جمهور

صحبت‌های پزشکیان در این دیدار، تفاوتی با دیگر سخنرانی‌هایش نداشت و نکته جدیدی در آن مطرح نشد. بخشی از صحبت‌های حاضران بر موضوع سیاست خارجی و وضعیت کشور تمرکز داشت و بر اساس گفته‌های حاضران، نیمچه تشنجی هم در این موضوع پیش آمد. اصلاح‌طلبان در صحبت‌های خود خواهان تلاش برای رفع تحریم‌ها بودند. این اظهارات از سوی پزشکیان در رسانه‌ها منعکس شده است:

- من در نیویورک با مکرون و اروپایی‌ها بر سر یک راه‌حل به توافق رسیدم، اما آمریکایی‌ها آن را نپذیرفتند. آنها می‌خواهند همه چیز را از ما بگیرند و من تن به این ذلت نمی‌دهم. اگر ما سیستم موشکی خودمان را تعطیل کنیم، درصورت حمله مجدد به کشور چه کاری از دستمان بر می‌آید جز آنکه بنشینیم و شاهد نابودی کشور باشیم.

- بنده حاضر نیستم زیر بار ذلت و ظلم بروم... به‌دنبال دعوا و درگیری با کسی نیستیم؛ دوست داریم با همه با صلح به گفت‌وگو بنشینیم؛ اما مقابل کسی که قلدری می‌کند می‌ایستیم. ایران به دنبال سلاح هسته‌ای نیست؛ حاضریم تعامل کنیم، اما اینکه بگویند موشک نداشته باشید و بعد رژیم تا دندان مسلح اسرائیل به ما حمله کند که نمی‌شود. برای اینکه رئیس‌جمهور بمانم، باج نمی‌دهم. روی اعتقادی که دارم ایستاده‌ام و به کسی باج نخواهم داد. با تمام وجود می‌خواهم که مردم ایران ما با عزت و سربلندی زندگی کنند و از این موضوع کوتاه نخواهم آمد.

این صحبت‌ها پیش از این هم توسط پزشکیان در مناسبت‌ها و سخنرانی‌های مختلف مطرح شده بود. در این مقطع نیز یا راه‌حلی برای خروج از این وضعیت مطرح نشده یا در میان بخش‌های منتشرشده در رسانه‌ها نیست.

دو؛ حرف‌های تکراری نخبگان سیاسی

با توجه به شرایط سیاسی کشور و نگاه‌هایی که وجود دارد، نیازی نیست که جستجو کنیم و ببینیم کدام افراد، چه موضعی درباره موضوعات به خصوص سیاست خارجی داشتند. احتمالاً اصلاح‌طلبان درباره مذاکره، تغییر پارادایم و رفع تحریم صحبت کردند، اصولگرایان هم درباره مقاومت و راه‌های جایگزین احتمالی وقتی طرف مقابل انعطافی از خود نشان نمی‌دهد. نظر محمدعلی ابطحی، عضو شورای مرکزی مجمع روحانیون مبارز در این باره جالب توجه است: «در جلسه کلا برای خودمان نوشابه زیادی باز کردیم. من گفتم فکر نکنید نسل جدید ما‌ها را می‌شناسند و منتظر نظرات ما هستند. از همه‌مان و از سیاست گذر کرده‌اند. »

محمد قوچانی، عضو شورای مرکزی و معاون کمیته سیاسی کارگزاران در این باره تعبیر جالبی را به کار برد: «اگر جای رئیس‌جمهور بودم می‌گفتم خب چه حرف مفیدی به من زده شد؟» قوچانی به این موضوع هم از زاویه انتقادی پرداخت که حتی احزاب حاضر در جلسه هم مطالبات منسجی خطاب به رئیس‌جمهور مطرح نکردند. به تعبیر او «جلسه شبیه به جلسه‌ای بود بین نماینده مجلس و مردم یا کنفرانس خبری یک نماینده مجلس و متأسفانه مطالبات از طرف احزاب و تشکیلات، بعضاً در سطح مطالباتی بود که مردم از یک نماینده مجلس دارند یا در حد حل شدن مشکل یک شخص بود.»

سه؛ تشویق اصولگرایان برای موضع پزشکیان

مرور یادداشت‌های افراد مختلف و اظهاراتشان درباره این جلسه نشان می‌دهد که اصلاح‌طلبان درباره موضوع سیاست خارجی و رفع تحریم‌ها صحبت کردند و از رئیس‌جمهور پاسخ گرفتند. نکته جالب توجه در این نکته، روایت یاسر جبرائیلی از این لحظات است. جبرائیلی نوشت: «در میانه صحبت‌های آقای دکتر پزشکیان، یکی از آقایان اصلاح‌طلب حرف رئیس‌جمهور را قطع کرد و گفت بروید تحریم‌ها را بردارید.» در این نقطه است که پزشکیان به رایزنی با ماکرون در سازمان ملل، عدم پذیرش شرایط ایران از سوی آمریکایی‌ها و نرفتن زیر بار ذلت  اشاره می‌کند. جبرائیلی می‌نویسد که «به اتفاق چند تن دیگر از حاضرین، رئیس‌جمهور را تشویق کردیم.»

سعید آجرلو، فعال سیاسی نزدیک به قالیباف و مدیرمسئول صبح نو هم در گفتگویی که با فارس داشت، صحبت‌های پزشکیان را علیه بیانه و اعلام موضع جبهه اصلاحات بعد از جنگ دانست و از آن تمجید کرد. او همچنین با اشاره به انتقادات اصلاح‌طلبان نسبت به پزشکیان و تلاش آن‌ها برای عبور از رئیس‌جمهور، به پزشکیان توصیه کرد که تشکیلات سیاسی مستقلی برای پشتوانه خود ایجاد کند. به تعبیر او «تفکر روزنه‌گشایی و عملگرا در میان اصلاح‌طلبان باید تشکیلات مستقل خود را شکل دهد و دولت باید با آن تشکیلات، همکاری و کار سیاسی خود را پیش ببرد.»

در اظهارات فعالان طیف‌های مختلف، انتقاداتی نسبت به رفتار برخی اصلاح‌طلبان در این جلسه مطرح شد. ابطحی در این مورد هم نوشت:‌ «در مسأله سیاست خارجی چالشی با چند تن از اصلاح طلبان درگرفت. نیمچه تشنجی شد. وقتی پزشکیان همه حرف‌های ما را با صبر گوش کرده بود، پریدن وسط سخنانش کار خوبی نبود.»