کشف سیارهای شبیه لیمو، اما پر از الماس!
دانشمندان با تلسکوپ جیمز وب، سیارهای عجیب و غنی از کربن را کشف کردهاند که در مدار یک ستاره نوترونی چرخان قرار دارد. ساختار کشیده و جو منحصر بهفرد این سیاره، مدلهای شکلگیری سیارهها را ناکارآمد کرده است.
دانشمندان با استفاده از تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا موفق به شناسایی سیارهای فراخورشیدی با جو بسیار غنی از کربن شدهاند که در مدار یک ستاره نوترونی چرخان (تَپاَختر) قرار دارد. این کشف نه تنها دانش اخترشناسی را شگفتزده کرده، بلکه میتواند درک ما از شکلگیری و ترکیب شیمیایی سیارات را نیز بازنویسی کند.
سیارهای عجیب با ساختاری غیرمعمول
این سیاره که به طور رسمی PSR J2322‑2650b نامیده میشود، جرمی هماندازه با سیاره مشتری دارد، اما جو آن بسیار متفاوت و عجیب است. بهطوری که هلیوم و ترکیبات مولکولی کربن (مثل C₂ و C₃) در جو آن غالب هستند. چیزی که تاکنون در هیچ سیاره دیگری ثبت نشده است.
ساختار این سیاره نیز غیرعادی است و در فاصله ۱.۵ میلیون کیلومتری و بسیار نزدیک به ستاره خود قرار گرفته است. برای مقایسه بد نیست بدانید که فاصله زمین تا خورشید حدود ۱۵۰ میلیون کیلومتر است. در این فاصله اندک به دلیل نیروهای گرانشی قدرتمند ستاره میزبان (یک ستاره نوترونی سریعچرخان یا «تپاختر») سیاره به شکل غیرمعمولی کشیده و شبیه به «لیمو» شده است.
ترکیب غالب در جو PSR J2322‑2650b به جای مولکولهای معمول در جو دیگر سیارهها مانند آب، متان یا دیاکسید کربن، مولکولهای کربن هستند که فقط در صورتی تشکیل میشوند که تقریباً هیچ اکسیژن یا نیتروژنی در جو وجود نداشته باشد.
محققان میگویند که نمیدانند این سیاره چگونه به این شکل تشکیل شده است . طبق گفته آنها، هیچ یک از مدلهای شناختهشده شکلگیری سیارهها نمیتواند توضیح دهد که چگونه چنین جو غنی از کربنی پدید آمده است.
بر اساس گزارش Space ، دانشمندان همچنین احتمال وجود ابرهای شبیه سرمه و حتی تشکیل الماس در عمق جو را مطرح کردهاند.
نکته جالب این است که تپاختر میزبان در طیف مادون قرمز تقریباً نامرئی است، بنابراین مطالعه جو سیاره بدون مزاحمت نور ستاره امکانپذیر شده است.
این کشف، PSR J2322‑2650b را به یکی از معماهای جدید اخترشناسی سیارات فراخورشیدی تبدیل کرده و مدلهای فعلی شکلگیری سیارات قادر به توضیح کامل آن نیستند.
