فضاسازی اسرائیلی/ بررسی حادثه استرالیا و تحرکات رسانه‌ای برای انتساب آن به ایران

وقوع یک حمله تروریستی در استرالیا و کشته شدن ۱۶ شهروند یهودی آن کشور در جشن حنوکا (تا لحظه تنظیم این گزارش) خیلی زود نوک پیکان اتهام‌زنی اسرائیل را به سمت ایران برگرداند. اما نه در فضای رسمی و موضع‌گیری مستقیم مقامات اسرائیلی؛ بلکه در فضاسازی گسترده‌ای که از سوی رسانه‌های آنان و شبکه فعال‌شان در شبکه‌های اجتماعی انجام شد. 

به گزارش هم‌میهن، حتی بنیامین نتانیاهو هم انگشت اتهام را مستقیم سمت ایران نگرفت اما شاید دور از واقعیت نباشد اگر بگوییم رسانه‌های اسرائیلی پیش از آن که مقامات استرالیایی در این باره صحبت کنند، موضوع مداخله ایران در این حمله را پیش کشیدند. در دو روز گذشته، صحبت‌های زیادی به نقل از منابع آگاه یا منابع امنیتی در این رسانه‌ها منعکس می‌شد که تلاش می‌کرد این فضا را به سمت ایران بیاورد. 

مقامات اسرائیلی حمله‌های خود را متوجه دولت استرالیا و انتقاد از اظهارات آن‌ها در حمایت از مردم فلسطین، موضوع به رسمیت شناختن فلسطین کردند که به‌زعم آن‌ها، «روغن بر آتش یهودستیزی» ریخته است.

به موازات ادعاهای رسانه‌های عبری، موجی هم در شبکه‌های اجتماعی با محوریت توئیتر ایجاد شد که اکانت‌های شناخته‌شده جریان هوادار سلطنت و اکانت‌های معروف به انجام عملیات روانی مانند ترور آلارم، در آن نقش‌آفرینی می‌کردند. آن‌ها فضایی بر این مبنا ساختند که اسرائیل قصد دارد با استفاده از حمله تروریستی سیدنی و برجسته کردن مفهوم یهودی‌ستیزی از سوی تهران، بهانه‌ای برای اقدام نظامی علیه ایران به دست بیاورد. 

۱۰ دقیقه خونین در بوندای

رسانه‌های استرالیایی می‌گویند این حمله به شهروندان یهودی ۱۰ دقیقه طول کشیده است. عاملان حمله پدر و پسری پاکستانی‌الاصل بودند که با استفاده از اسلحه‌های مجاز دست به این عملیات زدند. ساجد اکرم، ۵۰ساله که سال‌ها قبل با ویزای دانشجویی وارد استرالیا شده بود، یکی از ضاربان و صاحب سلاح‌های مجازی بود که به نام خودش ثبت شده بودند. 

اما نوید اکرم فرزند ۲۴ساله او، متولد و شهروند استرالیا بود. پدر با شلیک پلیس در صحنه حمله کشته شد و پسرش پس از مجروحیت، آنطور که رسانه‌های استرالیایی می‌گویند با وضعیتی وخیم در بیمارستان بستری شده است. فیلمی که از آغاز تا پایان حمله را نشان می‌دهد، حاکی از آن است که ضاربان با سلاح‌های ساچمه‌زن و گلوله‌زن شکاری و نه اسلحه اتوماتیک دست به عملیات زدند. 

نوید اکرم که از روی ورودی محوطه پارک کنار ساحل تیراندازی می‌کند، فقط افراد حاضر در جشن حنوکا را نشانه می‌گیرد و به افراد دیگر اشاره می‌کند که از محل دور شوند. او روی همان پل با گلوله زمینگیر و دستگیر می‌شود. این حمله یک شخصیت دیگر هم دارد. احمدالاحمد، استرالیایی مسلمان سوری‌تبار ۴۳ساله و صاحب یک میوه‌فروشی که ساجد را با دست خالی خلع سلاح کرد و البته گلوله هم خورد. حمله در پارکی واقع در ساحل بوندای، در حومه سیدنی اتفاق افتاد. 

در حال حاضر این تحلیل وجود دارد که احتمالاً این حمله با تکنیک گرگ تنها رخ داده باشد. گرگ تنها به عامل تروریستی می‌گویند که بدون ارتباط با بدنه یک تشکیلات، به دلیل وابستگی فکری دست به عمل می‌زند. همچنین اخباری درباره بیعت این پدر و پسر با داعش وجود دارد.

پلیس استرالیا با اینکه هنوز نتیجه تحقیقات خود را اعلام نکرده، اما از کشف پرچم داعش در خودروی مهاجمان به این مراسم خبر داد. اظهارنظرهای دیگر از سوی مقامات امنیتی استرالیا از این قرار است که عوامل این حمله، پیش از این به دلیل ارتباط با عناصر داعش تحت نظر بودند. 

نوک پیکان به سمت ایران

رسانه‌های اسرائیلی پس از حمله سیدنی، خیلی سریع دست به کار شدند. یک مقام ارشد امنیتی به روزنامه اسرائیل‌هیوم اتهاماتی درباره تلاش برای حمله به اماکن یهودی را متوجه ایران، حماس و حزب‌الله کرد و مدعی شد: «شکی نیست که جهت و زیرساخت این حمله از تهران سرچشمه گرفته است.» 

جروزالم‌پست نوشت مقامات اسرائیل از نادیده گرفتن اطلاعات مورد ادعای آن‌ها درباره اقدامات ایران از سوی مقامات استرالیا خشمگین هستند و کانبرا را مسئول می‌دانند. همچنین دیروز در سطح رسانه‌های ایران خبری به نقل از روزنامه معاریو بازتاب گسترده‌ای پیدا کرد که به نقل از یک منبع امنیتی در موساد می‌گفت چون در این عملیات اثر انگشتی پیدا نشده، پس این اقدام کار ایران است. 

دنی دنون، سفیر اسرائیل در سازمان ملل در این میان شاید مستقیم‌تر واکنش را نسبت به دیگران نشان داد. او در گفت‌وگویی با فاکس‌نیوز، و در پاسخ به سوال مجری این شبکه گفت اگر این حمله به ایران ارتباط پیدا کند، تعجب نخواهد کرد.

کانال ۱۲ اسرائیل هم تمرکز خود را بر این موضوع گذاشت که موساد یک ماه قبل به استرالیا درباره اقدامات ادعایی ایران برای انجام چنین عملیاتی هشدار داده بود. اتهامات اخیر استرالیا به ایران، اخراج سفیر کشورمان از کانبرا به دلیل اتهامات اثبات‌نشده مربوط به حملات یهودستیزانه و قرار دادن نام سپاه پاسداران در فهرست حامیان تروریسم دولتی از سوی دولت استرالیا نیز در مرکز توجه رسانه‌های خارجی و فارسی‌زبان خارج از کشور قرار گرفت. 

اما در شبکه‌های اجتماعی، فضایی تندتر و سنگین‌تر ساخته شد. فضایی بر این پایه که حمله در سیدنی به ایران ارتباط داشته و اسرائیل در پی پاسخ دادن آن به است. مجموعه‌ای از اکانت‌های فارسی، انگلیسی و عبری در این فضا فعال بودند. در چنین فضایی، پست مربوط به اکانت توئیتر احمد قدیری‌ابیانه، فرزند حسن قدیری‌ابیانه سفیر سابق ایران در استرالیا هم مورد توجه قرار گرفت؛ پستی که ساعاتی پیش از این حمله منتشر شده بود اما اشاره‌ای به کشور استرالیا و یا اقدام به ترور نداشت اما درباره جشن‌های حنوکا و انجام آئین‌های شیطانی و ماسونی در آن بود. 

واکنش ایران به حمله سیدنی

اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه با انتشار پستی کوتاه در توئیتر این حمله را محکوم کرد. او همچنین در بند آخر پست کوتاه خود، اشاره‌ای کلی به این موضوع داشت که «ترور و کشتار انسان‌ها در هر کجا ارتکاب یابد مردود و محکوم است.»

جمله‌ای که می‌تواند اشاره‌ای به اقدامات اسرائیل در کشورهای مختلف از ایران تا لبنان و نوار غزه داشته باشد. به غیر از این اشاره احتمالی، برخی رسانه‌ها توجه‌ها را به این نکته جلب کردند که اقدامات اسرائیل در غزه و کشتار گسترده غیرنظامیان، تاثیر منفی زیادی روی افکار عمومی در جهان گذاشته است. 

نکته آنکه محکومیت تروریسم از سوی سخنگوی وزارت امور خارجه با واکنش تند کانال تلگرامی راه دیالمه، منتسب به یکی از نمایندگان تندرو مجلس روبه‌رو شد.

این کانال نوشت: «درحالی که تنها چند ساعت از اتفاق سیدنی استرالیا که منجر به کشته شدن چند یهودی شده می‌گذرد و درحالی‌که اغلب کشورهای غربی و متحد استرالیا واکنشی به این واقعه نشان نداده‌اند، سخنگوی وزارت خارجه دولت پزشکیان در اقدامی عجولانه، اتفاق بعدازظهر روز یکشنبه سیدنی را محکوم کرد! این درحالی است که استرالیا، در چند ماه گذشته، اقدامات ضدایرانی بسیاری را مرتکب شده است. از اخراج سفیر ایران تا تروریستی خواندن سپاه پاسداران، اقداماتی است که دولت استرالیا در جهت خوش‌آمد رژیم صهیونیستی و آمریکا علیه ایران انجام داده است. نکته مهم اما این است که در جریان جنگ ۱۲ روزه اسرائیل علیه ایران که منجر به شهادت بیش از ۱۰۰۰ نفر از هم‌وطنانمان شد، دولت استرالیا از حملات رژیم صهیونیستی به خاک کشورمان و کشتار مردم ایران حمایت کرده بود.» 

اسرائیل می‌خواهد تصویر یهودی‌ستیزانه از ایران ارائه کند

هادی برهانی، استاد دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران درباره این فضاسازی‌ها گفت: «اسرائیل رژیمی فرصت‌طلب و فریبکار است. جنگی هم که طی دو سال گذشته در غزه و سایر جبهه‌ها در کشورهای مختلف خاورمیانه داشته، برایش گران تمام شده. به‌ویژه این که بعد از این تحولات، در افکار عمومی جهان به عنوان یک رژیم نسل‌کش شناخته می‌شود. امواجی از این افکار عمومی منفی در کشورهای غربی به وجود آمده که منافع و اعتبار اسرائیل را در جهان به خطر انداخته است. اسرائیل می‌خواهد از زیر بار این فشار سنگین خارج شود و دنبال فرصت می‌گردد.

به نظر می‌رسد اسرائیل به آنچه در سیدنی رخ داد، به چشم یک فرصت نگاه می‌کند که بتواند از رهگذر آن خود را نجات دهد. نقش قربانی را بازی کند و تبلیغاتی راه بیاندازد که آنچه در سیدنی اتفاق افتاد نتیجه یهودی‌ستیزی و تظاهراتی است که در کشورهای غربی از جمله استرالیا برگزار شد تا بتواند به حرکت‌های آزادیخواهانه‌ای که علیه جنایت‌های اسرائیل شکل گرفت، فشار وارد کند.» 

او اضافه کرد: «یک وجه دیگر ماجرا هم این است که اسرائیل می‌خواهد از رهگذر این اتفاق، کشورهای دشمن خود در منطقه را بیش از پیش تحت فشار قرار دهد. درحالی‌که این مسئله اصلاً ربطی به اسرائیل ندارد. اتفاقی در استرالیا رخ داده و تعدادی یهودی استرالیایی کشته شدند. اتفاقاً فردی هم که یکی از عوامل حمله را خلع سلاح کرد و نقش مهمی در جلوگیری از کشتار بیشتر داشت، یک مسلمان استرالیایی بود. اما رسانه‌های اسرائیلی در تلاش هستند از اتفاقی که هزاران کیلومتر دورتر از اسرائیل اتفاق افتاده را به نفع خودشان استفاده کنند. یکی از گزینه‌ها این است که با استفاده از ابزار و عنوان یهودی‌ستیزی و نسبت دادن آن به ایران، فشار را از این جهت به ایران بیشتر کنند.» 

این استاد مطالعات اسرائیل تاکید کرد: «این اقدام در درجه اول برای این است که چهره ایران در جهان تخریب و کشور منزوی‌تر شود. بالاخره چسباندن اتهام دست داشتن در قتل‌عام عده‌ای انسان بی‌گناه در کشورهایی که برای غربی‌ها خیلی مهم است، از ایران همان تصویری را می‌سازد که اسرائیل دنبال آن است. این فرصتی است که چهره مطلوب خود از ایران به عنوان عامل ترور و یهودی‌ستیزی را بیشتر بسازند و آن را جا بیاندازند. بعد با استفاده از چنین تصویری، اقدامات ضدایرانی راحت‌تر است. ممکن است بخواهند از این تصویر بهانه‌ای برای اقدام نظامی بیرون بیاورند، یا کشورهای غربی را تحت فشار بگذارند تا ایران را تحت تحریم و فشار بیشتری بگذارند. این تصویرسازی برای آن‌ها کاربرد زیادی دارد.» 

جنایات اسرائیل عامل محرک حمله سیدنی است

حسن هانی‌زاده، کارشناس مسائل خاورمیانه نیز در تحلیل این رخداد و فضاسازی‌های پس از آن گفت: «اتفاق اخیری که در سیدنی برای یهودیان ساکن استرالیا رخ داد، در واقع یک عمل غیراخلاقی بود و قابل توجیه نیست. صرف نظر از ماهیت قربانیان این حادثه که از یهودیان هستند نباید فراموش کرد که اقدامات افراطی کابینه بنیامین نتانیاهو و کشتار بیش از ۷۰ هزار زن و کودک در غزه، و حمله به مردم بی‌دفاع در لبنان، سوریه، یمن و همچنین ایران باعث ایجاد موج نفرتی نسبت به صهیونیست‌ها در سراسر جهان شد. در چنین فضایی ممکن است واکنش‌هایی به اینگونه اقدامات سرکوبگرایانه و رفتارهای تهاجمی رژیم صهیونیستی نیز رخ دهد. قربانیان چنین اقداماتی هم یهودیانی هستند که شاید حتی ارتباط سیستماتیک با رژیم صهیونیستی نداشته باشند.» 

او اضافه کرد: «رژیم صهیونیستی بدون هیچ دلیل و سندی انگشت اتهام را به سمت ایران نشانه رفته است و این نشان می‌دهد که این رژیم از این فرصت هم برای جریان‌سازی علیه ایران استفاده می‌کند. هنوز مقامات استرالیا نتیجه تحقیقات خود را اعلام نکرده‌اند و بر این موضوع تاکید داشتند که تحقیقات ادامه دارد و عاملان حمله پاکستانی‌الاصل هستند که احتمالاً به صورت انفعالی دست به این حمله زده‌اند، اتهامی هم متوجه ایران نکردند. ایران هم این حمله را محکوم کرد و دولت استرالیا باید شفاف‌سازی کند که مانع سوءاستفاده رژیم اسرائیل شود. اما آن‌ها تلاش می‌کنند با استفاده از این فرصت، به جریان‌سازی علیه ایران بپردازند و افکار عمومی را علیه ایران تحریک کنند.» 

این تحلیلگر مسائل جهان عرب ادامه داد: «هدف اسرائیلی‌ها از دست زدن به این فضاسازی‌ها علیه ایران است که زمینه‌سازی‌هایی انجام بدهند تا اگر خواستند در آینده دست به ماجراجویی علیه ایران بزنند، افکار عمومی را از قبل آماده کرده باشند. به همین دلیل هر اتفاقی در هر جای جهان برای یهودیان رخ دهد، انگشت اتهام را به سمت ایران می‌گیرند و آن را متوجه تهران می‌کنند. درحالی‌که این اسرائیل و کابینه راست افراطی اوست که باید در رفتار خود نسبت به مردم فلسطین و ملت‌های منطقه تجدیدنظر کند.» 

هانی‌زاده تاکید کرد: «نمی‌توان این موضوع را نادیده گرفت که با جنایت‌های اسرائیل پس از عملیات طوفان‌الاقصی در دو سال گذشته، موج نفرت علیه اسرائیل و صهیونیست‌ها به وجود آمد که منجر به تظاهرات در ۱۴۰ کشور علیه آن‌ها شد که واکنش‌هایی طبیعی به جنایت‌های نتانیاهو و رژیم صهیونیستی بود.» 

این کارشناس مسائل خاورمیانه در تحلیل واکنش ایران نیز گفت: «ایران به طور طبیعی این حمله را محکوم کرد. کشتار مردم از هر صنف، ملیت و دینی که باشند از نظر جمهوری اسلامی ایران محکوم است. ایران هم به خاطر اینکه قربانیان این اقدام ممکن است ارتباطی با رژیم صهیونیستی نداشته باشند، این عملیات را محکوم کرد. اما نباید این را از ذهن دور کنیم که با توجه به رفتار اسرائیل، ممکن است اقداماتی مشابه در نقاطی دیگر هم رخ دهد که مسئولیت آن با نتانیاهو و تیم اوست که باید پاسخگوی افکار عمومی باشند.»